หมอบอกโควิดรอบนี้ไม่แสดงอาการ แต่เชื้อลงปอดเกินครึ่ง

จากสถานการณ์การระบาดของโควิด-19 ระลอก 3 ครั้งนี้มีผู้ป่วยหลักพันคนต่อวัน และมีผู้เสียชีวิตมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยส่วนใหญ่ พบว่า เชื้อมักลงปอด ทำให้เป็นสาเหตุหลายคนอาการหนัก และบางรายถึงขึ้นเสียชีวิต

รศ.นพ.นิธิพัฒน์ เจียรกุล หัวหน้าสาขาวิชาโรคระบบการหายใจและวัณโรค ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล และนายกสมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เปิดเผยว่า ผู้ป่วยโควิด-19 ในระลอกนี้ ส่วนใหญ่เชื้อลงปอดแทบทั้งนั้น และในจำนวนนี้ มีประมาณครึ่งหนึ่ง ที่มีภาวะปอดอักเสบ โดยสังเกตได้ในช่วง 1-5 วันแรก ปอดเริ่มอักเสบระยะแรกอาการยังไม่หนักมาก อาจมีอาการไอ

ต่อมาปอดอักเสบระยะที่ 2 อยู่ในช่วงตั้งแต่ 10-15 วัน ถ้ารุนแรง จะมีอาการไอถี่ หอบเหนื่อย ทั้งนี้ไม่จำเป็นต้องเอกซเรย์ปอดทุกวัน จะเป็นไปตามข้อบ่งชี้ของแพทย์ โดยแพทย์จะเฝ้าระวังอาการในช่วง 10 วันแรกอย่างใกล้ชิด เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีไวรัสลงปอด หรือปอดอักเสบรุนแรงในระยะที่ 2

สำหรับภาวะของปอดติดเชื้อที่พบส่วนใหญ่ผู้ป่วยมีอาการน้อยหรือไม่มีอาการ ถ้าอยู่ในช่วงพักหรือออกแรง ก็ไม่พบค่าออกซิเจนต่ำลง ทว่าเมื่อเอกซเรย์ในปอดจะมีร่องรอยของโรคแล้ว ทำให้ผู้ป่วยมักไม่รู้ตัว

มีสภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำลงได้บ้างขณะที่ไม่ได้ออกแรง แต่อัตราการเต้นของหัวใจกลับไม่สูง ไม่มีหอบเหนื่อย โดยปกตินั้น เมื่อปอดมนุษย์เรามีค่าออกซิเจนในปอดต่ำลง มันควรมีอาการเหนื่อยหรือหายใจถี่ๆ แต่กรณีนี้จะไม่มีการแสดงอาการอะไรออกมา จนกว่าจะได้เอกซเรย์ปอดนั่นเอง

รศ.นพ.นิธิพัฒน์ เจียรกุล ยังได้สอน วิธีตรวจเช็คว่าเชื้อโควิดลงปอดหรือยังด้วย sit-to-stand tests แบบง่ายๆทำได้ด้วยตัวเอง ทำได้เองที่บ้าน เพื่อเป็นการตรวจสอบเบื้องต้นว่าอาการปอดของท่านอยู่ในสภาวะไหนแล้ว โดยขั้นตอนการทำและรายละเอียดมีดังต่อไปนี้

อุปกรณ์ที่ต้องมี คือ เก้าอี้ที่แข็งแรงชนิดมีพนักพิงหลัง แต่ไม่มีที่เท้าแขน ความสูงจากที่นั่งถึงพื้น 40-50 ซม. และเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว หรือหากไม่มีเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วสามารถใช้ นาฬิกา smart watch ที่มี การวัดค่าออกซิเจนในเลือด (SpO2)

ขั้นตอนการทำ sit-to-stand tests เพื่อตรวจเบื้องต้นว่าปอดพังจากโควิดหรือยัง เริ่มจากวัดออกซิเจนปลายนิ้วก่อน ถ้าไม่มีก็จับชีพร 1 นาที จากนั้นลุกนั่งกับเก้าอี้ โดยห้ามเอามือจับตัวเก้าอี้ มีคนคอยดูหน้า พร้อมกันล้มหัวฟาด ทำไปเรื่อยๆ 1 นาที เอาเท่าที่เร็วที่สุดที่พอไหว แล้วลองวัดออกซิเจน ถ้าตกลงเกิน 3% หรือ ชีพจร ถ้าเกิน 120 ครั้ง/นาที หรือ คนไข้หายใจหอบเหนื่อยมาก พูดเป็นคำไม่ได้ แสดงว่าน่าจะมีปัญหาในปอดแล้วล่ะ ทำให้ออกซิเจนไม่พอ

และแม้ว่าตัวเลขตกลงไม่เกิน 3% ที่แสดงว่าปอดน่าจะยังดี แต่ก็ไม่ได้การันตีว่าไม่เป็นโควิดเช่นกันดังนั้น ท่านก็ควรลองทดสอบด้วยตัวเองอยู่บ่อยๆ โดยเฉพาะคนเป็นโควิดที่ยังมีอาการน้อยๆก็สามารถเช็คได้ด้วยตัวเอง ส่วนคนที่ยังไม่เป็นก็ทำได้เพื่อจะได้เอาไว้เป็นมาตรฐานของตัวเองก่อนเป็นปอดบวม

ที่มา: เฟซบุ๊ก นิธิพัฒน์ เจียรกุล ชีวจิต #ชีวจิตติดกระแส #โควิด19 #ปอดอักเสบ